Pirallahı Dəniz Fənəri (Artyom Fənəri)

Pirallahı Dəniz Fənəri (Artyom Fənəri) – Xəzər dənizində dəniz mirasının simvolu

Xəzər dənizində yerləşən mənzərəli Pirallahı adasında yerləşən Pirallahı Dəniz Fənəri, digər adları ilə Artyom Fənəri, Abşeron Fənəri və ya Abşeron Mayakı, dənizçilər üçün bələdçi işıq kimi xidmət göstərən və ziyarətçilər üçün tarixi abidə rolunu oynayan möhtəşəm bir tikilidir. Bu ikonik qurğu təkcə dəniz yollarını işıqlandırmaqla kifayətlənmir, həm də Azərbaycanın zəngin dənizçilik irsini işıqlandırır.

Tarix həvəskarları və səyahətçilər üçün mütləq görülməli yerlərdən biri olan bu fənər, dənizkənarı turlar zamanı Bakı macərasının ayrılmaz bir hissəsidir.

Sovet dövrünə aid mühəndislik nailiyyəti

Sovetlər dönəmində inşa edilmiş Artyom Fənəri, Xəzər dənizinin çətin şərtlərinə qarşı uzun illər davam gətirib. Onun tikintisi o dövr üçün mühüm mühəndislik uğuru hesab olunurdu və Abşeron yarımadası sahillərində gəmilərin təhlükəsiz keçidi üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bu gün fənər dözümlülüyün, təhlükəsizliyin və dəniz infrastrukturlarının əhəmiyyətini simvolizə edir.

Pirallahı adasının tarixi və mənəvi əhəmiyyəti

Pirallahı adası — Rus İmperiyası dövründə Svyatoy adı ilə tanınan bu ərazi — uzun illərdir həm mənəvi, həm də strateji baxımdan əhəmiyyət daşıyır. “Pirallahı” adı “Allahın piri” mənasına gəlir və bu da onun bir zamanlar ziyarətgah və ibadət məkanı olduğunu göstərir.

19-cu əsrin əvvəllərində ada Azərbaycanın ilk neft hasilatı bölgələrindən birinə çevrilmiş və ölkənin neft sənayesinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. 1950-ci illərin əvvəlində adanı materiklə birləşdirən bənd inşa edilmiş, 2016-cı ildə isə gəmilərin altından keçə bilməsi üçün yol körpüsü ilə əvəz edilmişdir. Bu da Pirallahını adadan yarımadaya çevirərək onun strateji əhəmiyyətini daha da artırmışdır.